Z roku na rok coraz więcej organizacji pozarządowych decyduje się na prowadzenie odpłatnej działalności pożytku publicznego. W 2011 roku jedynie 9% organizacji prowadziło taką działalność, natomiast w 2020 roku było to już 20% (dane za raportem „Kondycja Sektora 2021” autorstwa Stowarzyszenia Klon Jawor). Prowadzenie działalności odpłatnej to skuteczny sposób na wzmocnienie stabilności finansowej organizacji oraz uniezależnienie się od grantów. Poznajcie nasze wskazówki jak sprawnie prowadzić działalność odpłatną organizacji.
Czym Jest Odpłatna Działalność Pożytku Publicznego?
Odpłatna działalność pożytku publicznego to działalność prowadzona przez organizacje non-profit, która jest zgodna z ich misją oraz celami statutowymi. Jak wskazuje nazwa, działalność ta musi mieścić się w obszarach tematycznych wyznaczonych przez ustawę o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (art. 4).
Do odpłatnej działalności pożytku publicznego zaliczają się między innymi:
– Sprzedaż przedmiotów darowizn,
– Pobieranie opłat od uczestników działań,
– Pobieranie opłat od innych podmiotów (np. urzędów, firm) za realizację działań statutowych,
– Sprzedaż wytworzonych towarów lub świadczenie usług (szczególnie w obszarach rehabilitacji społecznej i zawodowej oraz zatrudnienia socjalnego). Szczegółowe informacje na ten temat znajdziecie w odrębnych ustawach: w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz ustawie z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym oraz ustawie z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych.
Przychody i Koszty Odpłatnej Działalności Pożytku Publicznego
Odpłatna działalność pożytku publicznego powinna być dokładnie określona w statucie organizacji, zwłaszcza w przypadku fundacji i stowarzyszeń. Co istotne, działalność ta nie powinna przynosić zysków — jeżeli pojawią się zyski, organizacja będzie musiała zarejestrować działalność gospodarczą.
Aplikacja 2do2 jest doskonałym narzędziem do monitorowania odpłatnej działalności organizacji. Umożliwia łatwe śledzenie przychodów i wydatków, a także wspiera księgowość w przejrzystym przydzielaniu kosztów między różne źródła finansowania.
ABC Prowadzenia Odpłatnej Działalności Pożytku Publicznego
Rozpoczęcie odpłatnej działalności pożytku publicznego nie wymaga specjalnej rejestracji, ale konieczne jest umieszczenie odpowiednich zapisów w statucie organizacji. Organizacje posiadające status Organizacji Pożytku Publicznego (OPP) powinny jasno określić zakresy działalności odpłatnej oraz przypisać im właściwe kody PKD.
Prowadzenie odpłatnej działalności pożytku publicznego wymaga rachunkowego wyodrębnienia tej działalności od działalności nieodpłatnej. Istotne jest aby możliwe było precyzyjne określenie przychodów, kosztów i wyników finansowych. W tej kwestii kluczowa jest współpraca z księgowością organizacji.
Warto podkreślić, że prowadzenie odpłatnej działalności to również szansa na rozwój myślenia biznesowego w organizacji. Oto kilka kroków, które mogą pomóc w tym procesie:
1. Skalkuluj budżet przedsięwzięcia (stwórz biznes plan). Uwzględnij koszty, przychody oraz wydatki związane z administracją i rozwojem organizacji. Pamiętaj, że opłaty nie mogą być wyższe niż wynikające z kosztów, ale mogą zawierać koszty administracyjne i rozwoju.
2. Monitoruj przychody i koszty. Regularne monitorowanie finansów pozwala unikać sytuacji, w których na koniec roku może powstać zysk wymagający rejestracji działalności gospodarczej. Pozwoli również odpowiedzieć z wyprzedzeniem na sytuacje, gdy realne koszty realizacji działań przewyższają te założone i nasze przedsięwzięcie może wiązać się ze stratami organizacji. Jeśli chcesz dowiedzieć się jak w tym zakresie pomaga Aplikacja 2do2 sprawdź nas podczas okresu testowego lub podczas spotkania z konsultantem.
3. Raportuj efekty społeczne. Prowadzenie działalności odpłatnej to także okazja do mierzenia i raportowania wpływu społecznego działań organizacji. Stwórz system ewaluowania tych działań oraz pamiętaj o komunikowaniu ich do waszych odbiorców.
Odpłatna Działalność a Działalność Gospodarcza Organizacji
Istnieje istotna różnica między odpłatną działalnością pożytku publicznego a działalnością gospodarczą. Działalność gospodarcza nie musi być bezpośrednio związana z celami pożytku publicznego i może generować zyski, które organizacja może przeznaczać na swoje cele statutowe. Wymaga jednak odrębnej rejestracji i wyodrębnienia rachunkowego.
Te dwa rodzaje działalności nie powinny być prowadzone w tym samym zakresie — nie mogą dotyczyć tego samego przedmiotu działalności. Prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się również z dodatkowymi obowiązkami sprawozdawczymi, podatkowymi i księgowymi.
Jeśli szukacie więcej informacje dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej organizacji polecamy poradniki na portalu NGO.pl . Jeśli potrzebujecie indywidualnej porady dotyczącej sytuacji Waszej organizacji koniecznie sprawdźcie Sieć Doradców Lokalnych oraz Fundację Rozwoju Społeczeństwo Obywatelskiego.
Podsumowanie
Prowadzenie odpłatnej działalności pożytku publicznego może stanowić istotne wsparcie dla organizacji non-profit, umożliwiając im zwiększenie niezależności finansowej i skuteczniejszą realizację swojej misji. Aplikacja 2do2 jest tutaj cennym narzędziem, które wspiera zarządzanie finansami organizacji, zapewniając przejrzystość i efektywność operacyjną.
